Cómo mejorar la formación audiovisual

Desde fuera del sistema educativo, incluso desde dentro como alumno, uno se pregunta por qué en España resulta al parecer tan difícil enseñar a hacer buenos productos audiovisuales. Cierto que no se ha parado de mejorar. Cierto que algunos centros privados muy caros logran productos cada vez más aceptables. Pero seguimos lejos del nivel americano, alemán y francés. Esta reflexión siempre me la acabo haciendo al regreso de un festival internacional donde se presentan trabajos de escuela que poco tienen que envidiar a proyectos profesionales y que incluso superan a una inmensa mayoría. No lo quiero plantear en términos de "culpas", sino en términos de "mejoras".

Veamos entonces: ¿qué deberíamos mejorar?. Por partes: sistema, profesores y estudiantes. Y por no ser un plomo, sólo propongo un par de cosas en cada punto.

Sistema

1. Orientación al proyecto final. El mercado dice que los títulos no sirven para nada, pero no es verdad. Hay formación oficial pública, la hay homologada por empresas multinacionales en sus propios productos y la hay totalmente privada que aporta el valor de haber estudiado con tal o cual profesor o en un centro con una marca reconocida. El título sirve como en cualquier otro trabajo donde no sea un requisito habilitador para el ejercicio profesional: poco, pero vale. Naturalmente vale más la demostración práctica de tu trabajo, tu proyecto fin de carrera, tu demo reel, tu guión, tu spot, tu personaje, tu fotografía, tu escenografía, tu sonorización.... Así que el sistema debe estar totalmente dirigido a la obtención de esa muestra, de ese ejemplo de capacidades.

2. Orientación a la demanda. Una demanda que al parecer cuesta definir. Queremos conseguir alumnos. Queremos conseguir puestos de trabajo. Queremos conseguir los perfiles que necesitan las empresas a los precios que las empresas están dispuestas a pagar. El sistema tiene que ser capaz de flexibilizar los programas de estudios, hasta llegar incluso a la adaptación de promociones de estudiantes casi en tiempo real. Personalmente creo que no es una orientación correcta para la Universidad, aunque en parte la puede contemplar, pero sí para el resto de formación.

Profesores

1. Además de conocimiento y capacidad de transmitirlo (como siempre), deberían tener experiencia profesional o como mínimo proyectual, es decir, no he trabajado en la empresa pero por lo menos he realizado unos cuantos proyectos. Eso es casi imposible antes de, digamos, los treinta años.

2. Los profesores tienen que volver a ser profesores de materias, no de ese invento denominado "áreas de conocimiento". Uno puede ser profesor de realización, de animación, de audio, de fotografía, de guión, de producción, de escenografía, no de "Comunicación Audiovisual y Publicidad" como ocurre en la enseñanza pública. En la privada, a cualquiera le pueden "obligar" a dar cualquier cosa, la alternativa para el profesor profesional es el paro. Por cierto, sus materias no pueden ser islas en el océano, deberían estar entrelazadas, coordinadas y adaptadas para la obtención de ese proyecto final.

Estudiante

1. Deja de creer que el aprendizaje se limita a la herramienta, porque el lenguaje, la creatividad y la calidad no vienen de serie. Todas las historias están contadas, pero se pueden contar una vez más si sabes que no eres el primero en hacerlo. No pretendas ser trascendente, Eros y Tanatos ocupan los pensamientos de todos los adolescentes, mejor céntrate en el humor, en los géneros de entretenimiento... y domina la técnica antes de empezar a hablar de arte, no hay atajos, nadie aprende en meses, se necesitan años.

2. Aprende a trabajar en equipo, el audiovisual es la suma de un montón de trabajos diferentes y el producto final pertenece a todos ellos, aprende también a aceptar la crítica, a valorar la experiencia y la suma de opiniones subjetivas y aparentemente arbitrarias. Al público le gustan o no los productos audiovisuales, sin más, casi nadie tiene ni idea de porqué. Y sólo acertando con ese gusto, una afición se convertirá en profesión, sólo así podrás vivir de crear productos audiovisuales.

Unas reflexiones apresuradas. Quizá tan genéricas que, seguramente, valen para cualquier otro campo. Tampoco somos tan diferentes. Sólo nos empeñamos en descubrir el Mediterráneo una y otra vez.

Comentarios

  1. Y a veces es suficiente con reinventarlo o rediseñarlo, aprender a mirar con otros ojos... Porque puede que no haya nada nuevo bajo el sol pero siempre hay una combinación por descubrir.

    ResponderEliminar
  2. Non podo estar mais dacordo contigo "profe", estou sendo testigo delo no "master de averhó" como alumno, a calidade docente, altísima con respeto a media que un pode atopar hoxe en dia en cursos de media-alta calidade marca as diferenzas, incluso penso que motivando no alumno actitudes e aptitudes que inclusive o sorprenden.
    De MUNDOS dicir que quedei abraiado en xeral, lástima non poder compartir o sábado cana"pés" ainda sentado, je.
    Bo verán.
    Alfonso.

    ResponderEliminar

Publicar un comentario

Entradas populares de este blog

Antonia San Juan no es un hombre

Aguacero de albóndigas estereoscópicas

Cambio horario: a quien madruga... le salen ojeras